Chott el Jerid in het zuiden van Tunesië is één van de meest opvallende natuurverschijnselen van Noord-Afrika. Dit enorme zoutmeer markeert de overgang tussen vruchtbare oases en de eindeloze Sahara. In dit artikel lees je over het ontstaan van het meer, de unieke verschijnselen, praktische tips en waarom een bezoek absoluut de moeite waard is.
Hoe is Chott el Jerid ontstaan?
Chott el Jerid bestaat al sinds de prehistorie. Het meer is ontstaan doordat het gebied ooit een ondiepe binnenzee was. Door een combinatie van klimaatverandering, verdamping en het afsluiten van waterwegen werd dit deel van Tunesië steeds droger. Het resterende water verdampte grotendeels, waardoor een dikke laag zout achterbleef. Door het warme, droge klimaat (soms meer dan 50°C in de zomer) verdampt het beetje regenwater dat er valt razendsnel. Hierdoor ontstaat de typische witte zoutkorst, soms wel tientallen centimeters dik. Je kunt hier letterlijk het zout van de grond eten!
Wist je dat: In de winter, als er wat meer regen valt, kunnen delen van het meer tijdelijk onder water staan. De aanblik verandert dan van een witte vlakte in een spiegelende oppervlakte waarin de lucht en de bergen weerkaatsen.
Toegangspoort tot de Sahara
Chott el Jerid ligt tussen de oasestad Tozeur in het westen en Kebili in het oosten. Kebili ligt vlakbij de oase stad Douz, wat écht wordt gezien als de poort naar de Sahara. Dit maakt een autorit door het meer een logisch startpunt voor reizen naar de Sahara. Veel jeeptochten naar de woestijn beginnen of eindigen hier. De overgang van de witte zoutvlakte naar het zand van de Sahara is opvallend: binnen een paar kilometer rijd je van het uitgestrekte, bijna buitenaardse landschap de eerste zandduinen van de woestijn in. Waar je aan de bovenkant van het meer (noordzijde) de 'steenwoestijn' kunt vinden zit je aan de zuidzijde echt meer in de zandwoestijn.
De regio rond Chott el Jerid is bekend om haar dadelpalmen en de authentieke dorpen. Vanuit Tozeur, Kebili of Douz kun je gemakkelijk excursies maken, zowel naar het zoutmeer als verder de Sahara in. Aangezien de infrastructuur in Tunesië vrij goed is kun je ook zelf op pad gaan. Huur een auto in Tunis, Monastir of bij Enfidha en ontdek het zuiden van Tunesië zelf.
Het is nog mooier en avontuurlijker als je je eigen auto meeneemt naar Tunesië. Dit kan gemakkelijk door te rijden naar de havenstad Genua of Cititaveccia in Italië. Vanuit daar pak je de ferry welke je in 24 uur naar Tunesië brengt. Op de boot zijn diverse voorzieningen zoals restaurants, cafés en vaak ook een bioscoop aanwezig waardoor die 24 uur zo voorbij is. Wil je hier meer over weten lees dan ons artikel over 'reizen naar Tunesië'
Optische illusies en unieke natuur
Door het extreme klimaat en de bodem is Chott el Jerid vaak kurkdroog. Op warme dagen ontstaan luchtspiegelingen, ofwel fata morgana’s, waardoor het lijkt alsof er water of zelfs bomen in de verte zweven. De stilte en leegte maken het tot een plek waar je echt tot rust komt. Toch is er enige vorm van leven te vinden. Aan de randen van het meer groeien zoutminnende planten, en in het voorjaar kun je flamingo’s en andere vogels spotten. Als je heel goed kijkt op de plekken waar nog wel water staat kun je hele kleine roze beestjes zien rondzwemmen, ook wel artemia salina genoemd. Deze kleine 'pekelkreeftjes' kunnen goed overleven in het zoute water.
Inspiratiebron voor Star Wars films
Het zuiden van Tunesië is een grote inspiratiebron geweest voor de planeet Tatooine in de bekende film Star Wars. Ook Chott el Jerid valt hieronder. De witte vlakte en de woestijn aan de zuidzijde vormden het decor voor de droge planeet. Ten noorden van het meer kun je ook de oude filmlocaties vinden zoals Mos Espa. Naast Star Wars zijn er nog meer producties deels in en rondom Chott el Jerid opgenomen. Denk bijvoorbeeld aan 'The English Patient (1996), La Guerre du Feu (1981), Black Gold (2011). Er zijn dan ook veel excursies te vinden die zich richten op de diverse filmlocaties in Tunesië.
Een bijzondere plek aan de rand van de Sahara
Chott el Jerid is veel meer dan alleen een zoutvlakte. Het is een bijzondere overgangszone waar je het landschap sterk ziet veranderen. Deze bijzondere plek aan de rand van de Sahara biedt niet alleen spectaculaire landschappen en unieke natuurverschijnselen,maar ook een gevoel van stilte en tijdloosheid dat je nergens anders zo snel vindt. Of je komt voor de wonderen van de natuur, de films van Star Wars, of gewoon op zoek bent naar een avontuur, sla Chott el Jerid dan absoluut niet over.